De grote concerten van het seizoen 2012-2013

Van Bartoli tot Villazón, van Gardiner tot Mehta, en van de Wiener Philharmoniker over de Camerata Salzburg tot de residenties van Jansons en Christie: tijdens het nieuwe seizoen BOZAR MUSIC staat de top van de internationale muziekscene op het programma.

2012
September
	31.08 De Mattheuspassie door René Jacobs en het Akademie für Alte Musik Berlin KlaraFestival@BOZAR Een sleutelwerk van Johann Sebastian Bach gezien door de ogen van René Jacobs. Met zijn indrukwekkende werk leverde Bach een van de meest aangrijpende werken van het repertoire af, dat het menselijke leed in al zijn aspecten behandelt. De interpretatie van René Jacobs laat je de betekenis van dit tijdloze kunstwerk herontdekken.

	05.09 Triomf van de liefde met Rhorer en Le Cercle de l’Harmonie KlaraFestival@BOZAR “Ah tutti contenti, saremo cosi.” (“Nu kunnen we allen gelukkig zijn.”) Zo zingen alle personages in perfecte harmonie aan het eind van Mozarts Le Nozze di Figaro. Na een dolle dag vol amoureuze perikelen, lijkt in dit onaards mooie moment van Mozartiaanse clementie de tijd stil te staan. Met Le Nozze di Figaro begint een nieuw hoofdstuk in de operageschiedenis. In de verhouding tussen woord en muziek bereikte Mozart een tot dan toe ongekende perfectie: de muziek begeleidt en becommentarieert de handeling, ze schetst de karakters, maar maakt ook wat ongezegd blijft hoorbaar. Het einde van de opera is niet langer nostalgisch. In Mozarts sublieme muziek lijkt enkele minuten lang de hemel op aarde mogelijk. De uitvoering is in handen van de Franse Mozartspecialist Jérémie Rhorer, zijn ensemble le Cercle de l’Harmonie en een aantrekkelijke cast met o.a. Patricia Petibon als Susanna.

	11.09 Schubert by Minkowski KlaraFestival@BOZAR Gespreid over drie concerten zal Marc Minkowski en zijn Musiciens du Louvre Grenoble alle symfonieën van Schubert presenteren, van zijn laat-classicistische tot zijn vroeg-romantische of, zo men wil, opbouwend van aardse naar hemelse klanken. Het eerste van deze concerten combineert Schuberts allereerste symfonie, een levendig werk gecomponeerd toen hij nog maar 16 jaar oud was, met zijn laatste symfonie, de zogenoemde Grote Symfonie uit 1825.

	14.09 Villazón, “El Tenorissimo” KlaraFestival@BOZAR Rolando Villazón, protegé van Plácido Domingo en publiekslieveling, komt eindelijk naar het Paleis! De bekende Mexicaanse tenor wordt begeleid door het Kammerorchester Basel onder de leiding van Rinaldo Alessandrini, een groot specialist van de achttiende-eeuwse muziek. Een volmaakte versmelting van stem, orkest en dirigent tijdens een concert dat volledig gewijd is aan het muzikale classicisme en drie belangrijke vertegenwoordigers daarvan. Op historische instrumenten, of wat dacht je?

Oktober
	10.10 Het Borodin Quartet stelt Brahms tegenover Tsjajkovski Ter gelegenheid van zijn zestigjarige bestaan voerde het Borodin Quartet enkele jaren terug Beethovens volledige strijkkwartetten uit in het Concertgebouw in Amsterdam en de Musikverein in Wenen. Dit seizoen is het viertal driemaal te gast in het Brusselse Conservatorium (10.10, 26.01, 22.05), met op het programma drie kwartetten van Tsjajkovski en Brahms die rond dezelfde tijd geschreven zijn, namelijk de jaren 1870. Het wordt een ware confrontatie van de Russische geest met de Germaanse traditie, of nog, kleur, pathos en melodie versus soberheid, poëzie en landelijke vrolijkheid. Het oudste nog actieve kwartet speelt dit alles met zijn weergaloze stijl, een en al intensiteit en kernachtigheid. In 1994 wonnen ze trouwens een Gramophone Award voor hun uitgave (bij Teldec) van de kwartetten van ene… Tsjajkovski!

	15.10 De pracht van Frans-Cypriotische muziek De Frankische Lusignan-dynastie regeerde over Cyprus van 1192 tot 1489 en importeerde er de Franse cultuur. De artistieke ontwikkeling van het eiland tijdens die drie eeuwen straalde uit naar heel Europa. Het Huelgas Ensemble, onder leiding van Paul Van Nevel, geeft een uitzonderlijk concert met fragmenten uit de Frans-Cypriotische Codex die in de in de XVeeeuw door Koning Janus werd gecomponeerd. Dit manuscript van onschatbare waarde kan bezichtigd worden tijdens de tentoonstelling rond de geschiedenis van het eiland en omvat alle genres van die tijd: missen, motetten, ballades, virelais en rondo's.

	23.10 Krystian Zimmerman, debussyste apollonien Topontmoeting! Krystian Zimerman eert Claude Debussy met een omvangrijk programma. Hij is een van de pianolegenden van onze tijd en staat bekend om zijn veeleisendheid en perfectionisme, zowel muzikaal als pianistiek. Hij scheert ongetwijfeld weer hoge toppen in dit Debussy-recital. Op het programma onder meer de 12 Études die samen met die van Chopin tot de meest geslaagde in het genre behoren.

November
	18.11 Bartoli in nieuw project Les liaisons dangereuses Moeten we Cecilia Bartoli nog voorstellen? Sinds 2000 is de Italiaanse diva bijna jaarlijks te gast in het Paleis voor Schone Kunsten. En toch blijft ze verrassen! Niet alleen met haar verbluffende stem, maar ook via haar uitgekiende programma’s, vaak gebaseerd op een thema dat een verborgen pagina uit de muziekgeschiedenis voor het voetlicht brengt. In Les liaisons dangereuses, haar nieuwe project, werkt ze samen met het Kammerorchester Basel. We konden haar nog niet vaak horen in dit klassieke repertoire, of het moest een opera van Mozart zijn…

	19.11 René Jacobs tovert met klanken Pamina, Papageno en de Koningin van de Nacht op het podium van het Paleis voor Schone Kunsten! René Jacobs brengt een topbezetting mee voor deze productie van Mozarts De toverfluit, met een al even meeslepend orkest en koor. In dit concert getuigt de Gentse dirigent van zijn passie voor opera en Mozart. Met stip genoteerd!

	20.11 Nelson Freire prijst Brahms Nelson Freire doet het Paleis aan met Brahms’ Tweede pianoconcerto, waarin de componist getuigt van een zeldzame melodische vindingrijkheid. Voor dit romantische meesterwerk kunnen we ons geen betere vertolker indenken dan de Braziliaanse pianist. Daarnaast stelt het Sint-Petersburg Filharmonisch Orkest onder leiding van Yuri Temirkanov twee werken van Prokofjev voor, namelijk zijn symfonische hulde aan Mozart en een reeks uittreksels uit zijn ballet Romeo en Julia.

	21.11 Andsnes’ passie voor Beethoven Samen met het Mahler Chamber Orchestra doet Leif Ove Andsnes zijn visie uit de doeken op twee werken voor piano en orkest van Beethoven. Het is een onvervalst evenement dat tegelijk dienstdoet als openingsconcert voor de volledige reeks concerto’s die hij aan de componist wijdt. Met dit project gaan pianist en dirigent Andsnes en het orkest drie jaar lang de boer op. Alle concerten omvatten ook werken van Stravinsky, nog iemand die op de hitlijst van Andsnes staat.

	24.11 Pappano vertolkt Schumann Antonio Pappano, oud-muziekdirecteur van De Munt, brengt een eerbetoon aan Schumann. Samen met het Orchestra dell' Accademia Nazionale di Santa Cecilia en wonderkind Jan Lisiecki presenteert hij een werk dat ‘het midden houdt tussen een symfonie, een concerto en een grote sonate’ en dat de geschiedenis inging als een van de allermooiste concerto’s. De Tweede symfonie stamt uit dezelfde vruchtbare periode van Schumann. Twee romantische pareltjes.

December
	12.12 Tetzlaff en Andsnes samen in het Paleis Moeten we deze twee artiesten nog voorstellen? Al bijna twintig jaar spelen ze samen muziek en ze behoren tot de trouwste gasten van het Paleis voor Schone Kunsten, zowel in duo als elk apart. Nu stellen ze een recital voor met als hoogtepunt Beethovens Kreutzersonate.

	*16.12 Gidon Kremer brengt Vioolconcerto* van Kissine in première** Volgens de beroemde Letse violist Gidon Kremer is blijk geven van openheid voor alles wat nieuw is, een uitstekende gids in het leven. Dankzij deze gedachte kwam hij in contact met tal van belangrijke componisten, waaronder Victor Kissine. Met een persoonlijke hedendaagse muziektaal waarin expressie, maar ook mysterie en stilte niet geschuwd worden, treedt Kissine in de voetsporen van de grote Russische componisten. Ditmaal brengt Gidon Kremer Kissines Vioolconcerto in première, samen met het NOB onder leiding van Andrey Boreyko.

	*20.12 Het Kerstoratorium* door Herreweghe** In deze feestperiode brengt Philippe Herreweghe zijn versie van het Weihnachtsoratorium, de reeks cantates die Johann Sebastian Bach componeerde voor de vieringen van Kerst tot Driekoningen. Wie had drie eeuwen geleden kunnen denken dat dit werk ooit in één ruk zou uitgevoerd worden om zo het kerstverhaal te vertellen? Zoals gewoonlijk omringt de dirigent zich met sublieme solisten die de muziek van de Cantor kennen als hun broekzak.

2013
Januari
	12.01 Hilary Hahn brengt een verzameling miniaturen Een verzameling miniaturen. Het eerste deel van het recital van Hilary Hahn mag dan vrij klassiek zijn, het tweede is bepaald origineel. De Amerikaanse violiste vroeg een paar van de beste hedendaagse componisten om korte stukken, bisnummers die het publiek te horen krijgt aan het einde van een concert. Het wordt dus een verzameling miniaturen, een waar vuurwerk van originele en uiteenlopende muziek.

	19.01 Jordi Savall, humanistische musicus Jordi Savall presenteert L’Éloge de la folie, een van die grote multiculturele fresco’s waarvan alleen hij geheim kent. Humanisme en utopie zijn sleutelwoorden in het denken van Erasmus, de eerste intellectueel die zichzelf ‘Europeaan’ noemde. Hij was een dapper reformator vervuld van tolerantie en zin voor dialoog, die het fanatisme aan de kaak stelde en de bloedige religieuze breuk trachtte te herstellen die Europa te wachten stond. Jordi Savall verkent deze fascinerende wereld op de kruising van Westerse en Oosterse wegen.

	22.01 Mitsuko Uchida, het heilige vuur van de muziek Het is een waar genoegen om Mitsuko Uchida opnieuw te mogen verwelkomen voor een recital. De Japanse pianiste is een uitzonderlijke musicienne die zich thuis voelt in het klassieke, romantische én moderne repertoire. Ditmaal presenteert ze een programma met drie uiteenlopende werelden en drie componisten die haar dierbaar zijn.

	23.01 Het Paleis rolt de rode loper uit voor de Eerste Weense School Het Paleis verwelkomt Piotr Anderszewski en het Camerata Salzburg. Op het programma twee pianoconcerto’s die niet van de minste zijn. Mozarts Pianoconcerto nr. 23 is een meeslepend pareltje. Zijn alom bekende Adagio werd regelmatig vereeuwigd op het witte doek. Beethovens Eerste pianoconcerto, chronologisch gezien zijn derde, geeft met het uitvoerige Largo het moment aan waarop de componist zijn mozartiaanse inspiratie liet varen en resoluut nieuwe wegen insloeg.

Februari
	01.02 Dumay, Kermes en Braley eren Mozart Drie prestigieuze solisten slaan de handen in elkaar om Mozart te vieren. Frank Braley, winnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd 1991, speelt samen met Augustin Dumay het gereconstrueerde Concerto voor viool en piano van de Weense componist. De twee Franse musici bundelen ook hun krachten voor het Vierde pianoconcerto van Beethoven, door de meester bedoeld als kamermuziek en esthetisch verwant met Mozart. Daarnaast vertolkt Simone Kermes, levendig en expressief als altijd, een reeks aria’s die geschreven zijn door een zekere… Mozart!

	04.02 Joyce DiDonato deelt haar voorliefde voor Händel Joyce DiDonato, een van de mooiste stemmen van vandaag, brengt een programma dat uitsluitend uit Händel bestaat. De Amerikaanse mezzosopraan is een van de beste vertolkers van dit repertoire, wat mag blijken uit de talrijke prijzen die haar over de hele wereld te beurt vallen. Ze is kind aan huis bij de grootste operahuizen en komt nu naar de grote zaal van het Paleis voor Schone Kunsten voor een concert vol virtuoze emotie.

	28.02 Een muzikale ‘pas de deux’ Sinds hij de Koningin Elisabethwedstrijd 1997 won, baande Nikolaj Znaider zich een weg naar de top, als violist én dirigent. Tijdens dit recital in Brussel treedt hij op met de jonge Palestijnse pianist Saleem Abboud Ashkar, helemaal in de geest van het West Eastern Divan Orchestra van Daniel Barenboim. Want muziek brengt mensen bij elkaar!

Maart
	05.03 Severin Von Eckardstein in het spoor van de Duitse romantiek Van de talrijke laureaten van de Koningin Elisabethwedstrijd die we dit seizoen ontvangen, is Severin von Eckardstein misschien wel de populairste. De monumentale Diabellivariaties van Beethoven vormen het hoogtepunt van zijn programma. Maar we kijken ook reikhalzend uit naar de pianobewerkingen van uittreksels uit Wagners Der Ring des Nibelungen en naar zelden gespeelde composities van Schumann.

	06.03 Het Budapest Festival Orchestra, tussen Mozart en Liszt Twee jaar na hun Wagner-hommage zetten Iván Fischer en het Budapest Festival Orchestra Mozart en Liszt in het zonnetje. Het Concerto voor hobo van de Weense componist – pas in 1920 aan het licht gekomen! – is een blijmoedig werk. Het contrasteert weldadig met de gekwelde sfeer die over het meesterwerk van de Hongaarse romantiek hangt. Daarin vangen we een glimp op van de kronkelingen van Goethes faustiaanse wereld.

	11.03 De Wiener Philharmoniker en Zubin Metha in het Paleis! Zubin Mehta maakt opnieuw zijn entree in het Paleis aan het hoofd van de legendarische Wiener Philharmoniker. De Indiase dirigent leidt sinds bijna een halve eeuw het Israëlisch Filharmonisch Orkest en dirigeerde eerder al de grootste internationale ensembles. Vanavond vertolkt hij de laatste grote symfonie die Bruckner kon afwerken. Het werk geldt als ‘de symfonische kroon op de negentiende eeuw’ en het hoogtepunt van de tonale muziek.

	13.03 Lily en Mischa Maisky, een sprekende muzikale verstandhouding Het bloed kruipt waar het niet gaan kan… Lily, dochter van Mischa Maisky, speelt voortaan in de eredivisie! Ze is nog geen twintig, maar treedt al een tijdje op met haar vader en begeleidt hem ook tijdens dit recital. De verstandhouding tussen beiden is sprekend, en het programma dat ze spelen zo mooi dat er heus geen excuses zijn om dit concert te missen.

April
	22.04 John Eliot Gardiner doet Stravinski herleven De pen van Stravinski, het LSO en het dirigeerstokje van John Eliot Gardiner brengen een vleugje oudheid het Paleis binnen. Eerst met balletmuziek ter ere van de Griekse god van de schoonheid en de kunsten, ofwel een beschrijving van de geboorte van Apollo die de muzen naar Parnassus leidt. Vervolgens met een werk voor koor, verteller en orkest gewijd aan de tragedie van de koning van Thebe. En wie anders dan Charlotte Rampling, met haar diepe stem en oratorisch talent, kan de tekst al zijn diepgang verlenen?

	23.04 De triomfantelijke terugkeer van Baranov De nagelnieuwe winnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd 2012 keert terug naar de ‘plaats van de misdaad’ voor een recital. Al in zijn prestaties tijdens de halve finale en de finale had Andrey Baranov zijn fijnbesnaarde techniek, muzikaliteit en rijpheid laten blijken. Het wordt ongetwijfeld boeiend om hem nu opnieuw te beluisteren zonder de gebruikelijke wedstrijdstress.

	26.04 Piotr Anderszewski, van Bach tot Schumann In dit recital brengt Piotr Anderszewski zijn favoriete componisten. Enkele van zijn mooiste opnamen wijdde hij aan de muziek van Bach die altijd al centraal stond in zijn repertoire. En van Schumanns pianowerken geeft hij perfect het grillige en onrustige karakter weer.

Mei
	06.05 Piau en Van Immerseel verkennen Mozartrepertoire Jos van Immerseel en Anima Eterna Brugge graven in het omvangrijke oeuvre van Mozart. Het vocale gedeelte van deze 18e-eeuwse concertavond wordt verzorgd door de wonderlijke Sandrine Piau. Ze zingt enkele van Mozarts geliefde concertaria’s die haar op het lijf geschreven zijn. Van Immerseel gaat ook zelf achter de piano zitten om samen met de Japanse pianiste Yoko Kaneko het Konzert für 2 Klaviere und Orchester te spelen, een werk dat ze in 2006 opnamen en dus volledig in de vingers hebben.

	13.05 De intriges van Agrippina Spot, complot en verraad zijn de sleutelbegrippen van Händels Agrippina, de opera die hem naam en faam bezorgde. López Banzo dompelt je met de hulp van zijn orkest en een aantal hoog aangeschreven zangers onder in een wereld van intriges en leugens. Spilfiguur is de gewetenloze en manipulatieve Agrippina die haar zoon Nero zo snel mogelijk op de troon wil krijgen… Een juweel van een opera.

	15.05 Het eeuwfeest van Le sacre du printemps Samen met het Rotterdams Philharmonisch Orkest viert Yannick Nézet-Séguin het eeuwfeest van Le sacre du printemps, een sleutelwerk van de twintigste eeuw en een van Stravinski’s bekendste composities. Met zijn jeugdige en brutale karakter verankerde het de muziek in de moderniteit, een evolutie die werd bekrachtigd door de harmonische hoogstandjes van Debussy en Ravel. Die laatste was aanwezig bij de première van Stravinski’s ballet en nam het woord ‘geniaal’ in de mond.

Juni
	07.06 Andris Nelsons waagt zich aan Mozart en Beethoven Vanavond staan classicisme en romantiek op het programma, versterkt door de aanwezigheid van Martin Helmchen. De jonge Duitse pianist, laureaat van de prestigieuze Clara Haskil-wedstrijd, vertolkt het Pianoconcerto nr. 22 van Mozart, een van zijn verfijndste en vindingrijkste concerto’s. De Symfonie nr. 7 is dan weer het toppunt van Beethovens toondichtkunst. Het werk is ritmisch zo verbluffend dat sommigen er de ‘symfonie van de dans’ in zien.

Residenties

	RINALDO ALESSANDRINI Rinaldo Alessandrini is een vernieuwer die charmeert met zijn frisse, flamboyante aanpak, of hij nu kiest voor opera, madrigalen, sacrale muziek of klavecimbelwerken. Zijn residentie is opgevat als een heuse carte blanche. Hij treedt solo op aan de klavecimbel en loodst het Concerto Italiano en het RIAS Kammerchor door Monteverdi’s monumentale Vespers van San Marco. Snelle tempo’s, weelderige stemmen, briljante solisten, fris en fruitig gebracht, … Mooier kan echt niet! 14.09 – Kammerochester Basel – Boccherini, Mozart 01.10 – Concerto Italiano – Monteverdi 15.01 - Frescobaldi, Buxtehude, Couperin, Scarlatti, Toccata, … 04.03 – Concerto Italiano – Monteverdi, Melani, Bencini, Giacomo, Carissimi, Scarlatti

	MARISS JANSONS Mariss Jansons is een boegbeeld van de grote Russische dirigeerschool. In deze reeks leidt hij de twee prestigieuze orkesten waarvan hij de muzikale lijnen uitzet, namelijk het Koninklijk Concertgebouworkest (125 jaar jong in 2012) en het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks. Wees getuige van zijn betoverende elan en machtige strijkers in beroemde werken als Brahms’ Ein deutsches Requiem, Strauss’ Tod und Verklärung en Beethovens Vijfde. 23.09 – Koninklijk Concertgebouworkest – Brahms 31.01 – Koninklijk Concertgebouworkest – Wagenaar, Strauss, Tchaikovksy 27.03 – Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks – Beethoven, Berlioz

	WILLIAM CHRISTIE De residentie van William Christie zorgt voor een primeur. In de marge van zijn drie concerten vervult de Frans-Amerikaanse dirigent de taak van gastcurator bij de Watteautentoonstelling in het Paleis. Logisch, want de muzikale tuin van Les Arts Florissants is duidelijk verwant met de muzikaliteit van Watteaus doeken. Voorts is het uitkijken naar de nieuwe editie van Le Jardin des Voix (jawel), Christies kweekschool voor jong talent, en een religieus programma rond Charpentier. 09.10 – Les Arts Florissants – Charpentier 28.01 – Les Arts Florissants – Charpentier, Couperin, Lambert 28.03 – Les Arts Florissants, Le Jardin des Voix

	PIERRE-LAURENT AIMARD Pierre-Laurent Aimard is een pianist als geen ander. Hij was de favoriete leerling van Messiaen, is bijzonder geëngageerd en bekijkt de componisten uit het verleden met een ‘hedendaagse’ blik. Zo legde hij o.m. in New York de onzichtbare banden bloot tussen Ligeti, Mozart en Beethoven. Hij voorvoelt de harmonie en speelt met stiltes en subtiel pedaalwerk. Zijn onvoorspelbare klanken brengen Brahms in rep en roer, terwijl de muziek van Debussy blijft nagonzen. Voor eeuwig en altijd. 17.10 – Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen – Mozart, Ligeti, Beethoven 26.10 – Matthias Goerne – Beethoven, Schubert, Brahms 05.12 – Holliger, Schumann, Debussy

	NIKOLAI LUGANSKY Als Nikolai Lugansky het klavier beroert, wordt elke melodie een rapsodie en de moeilijkste partituur een teugelloze brok fantasie. Zijn residentie staat helemaal in het teken van de sonate die hij nu eens solo brengt, dan weer in dialoog met violist Leonidas Kavakos of het Nationaal Orkest. Lugansky staat bekend als een uitstekend vertolker van zijn grote voorbeeld Rachmaninov, dirigent Andrey dient hem van repliek in diens tweede pianoconcerto. 29.11 – Leonidas Kavakos – Janacek, Brahms, Stravinsky, Respighi 13.02 – Janacek, Schubert, Rakhmaninov 20.06 – Orchestre National de Belgique – Rakhmaninov, Beethoven